Có một câu như thế này: “Trong tâm trí con người, nếu không nhận ra cái bóng của hoài nghi, đố kỵ và ảo tưởng thì tai họa sẽ nảy sinh.”
Ba thứ đó giống như những đốm lửa âm ỉ trong tim. Khi gặp đúng ngọn gió nó sẽ bùng lên, thiêu rụi mọi lý trí.
1. Hoài nghi
Là khi bạn không tin ai cả và cũng không còn tin vào chính mình. Hoài nghi làm méo mó mọi thiện chí. Người ta cười với bạn, bạn tưởng họ khinh. Người ta im lặng, bạn nghĩ họ âm mưu. Tâm càng bất an, hoài nghi càng lớn. Mà lòng người một khi đã quen suy đoán ác ý, thì dù thế giới tử tế tới đâu cũng chỉ thấy thù địch.
2. Đố kỵ
Là sự đau đớn khi thấy người khác hơn mình. Không phải vì họ sai, mà vì bản thân bạn biết mình không tốt, không giỏi như họ. Đố kỵ bào mòn lòng biết ơn, phá hủy cả những mối quan hệ thân thiết nhất. Thay vì học hỏi, ta chỉ chăm chăm hạ bệ. Thay vì thật lòng công nhận, ta lại chọn dìm người khác xuống để tự thấy hả hê.
3. Ảo tưởng
Là khi cái tôi phình to hơn thực lực. Người sống trong ảo tưởng sẽ luôn nghĩ mình đặc biệt, luôn muốn dẫn đầu, nhưng không chịu học, không chịu lắng nghe. Tưởng mình đủ đầy, rốt cuộc lại chỉ là con người trống rỗng, phù phiếm. Trong Đông phương, Lão Tử từng nhắc: “Biết người là trí, biết mình là sáng.” Người khôn không chỉ đọc thiên hạ, mà phải đọc cả chính mình để nhận ra khi nào tâm sinh nghi, khi nào tâm sinh tham, khi nào là ta đang ảo tưởng về vị trí và giá trị của bản thân. Tào Tháo từng nói: “Thà ta phụ người, chứ đừng để người phụ ta.” Câu nói ấy là nỗi sợ bị phản bội hóa thân của hoài nghi. Chuyện ông giết cả nhà ân nhân vì hiểu lầm lời nói cũng từ đó mà ra. Ông đa nghi nên không tin ai. Ông ảo tưởng nên nghĩ thiên hạ đều là quân cờ. Và trong sâu thẳm, ông đố kỵ với người tài nên phải khống chế họ. Đánh trận thắng liên miên, nhưng cuối đời vẫn bị người đời gọi là “”gian hùng””. Thắng đời thì dễ, thắng mình mới khó. Muốn đi xa, trước hết phải đối diện với chính phần “”đen tối”” trong mình đó mới là hành trình của người quân tử.
Thắp một ngọn đèn không làm tan biến bóng tối, nhưng sẽ giúp ta nhìn rõ hơn.
Sưu tầm.
Leave a Reply